Kilka słów o mediach lokalnych i o projekcie

Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.

Instytucją wdrażającą jest Wojewódzki Urząd Pracy.

Diagnoza Strategii Rozwoju Kapitału Społecznego (Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, marzec 2011) jako jeden z kluczowych czynników tworzenia kapitału społecznego wskazuje komunikację społeczną rozumianą jako podstawa współpracy i wymiany wiedzy, jako proces wytwarzania, przekształcania i przekazywania informacji pomiędzy ludźmi, tworzącą przestrzeń dialogu i debaty publicznej. Tak definiowana komunikacja determinuje rozwój mediów, które w dzisiejszych czasach – często w większym stopniu niż bezpośrednie kontakty międzyludzkie – stanowią podstawę sfery publicznej.

Jednocześnie następuje wzrost popularności nowych technologii informacyjno-komunikacyjnych, który zmienia wzorce korzystania z mediów. Rozwój mobilnych technologii (telefony komórkowe, smartphony, laptopy) połączony z coraz powszechniejszym dostępem do Internetu bezprzewodowego ułatwia coraz większej liczbie osób bezustanny kontakt z zasobami sieci i różnego rodzaju informacjami. Coraz więcej osób korzysta także z portali czy serwisów społecznościowych, komunikatorów internetowych. Wciąż jednak istotną rolę odgrywają media „tradycyjne”: telewizja i radio. Polacy przeciętnie poświęcają na oglądanie telewizji prawie 200 minut dziennie, słuchanie radia ponad 100 minut, „serfowanie” po sieci – 50 minut, na czytanie czasopism 20 minut, w tym dzienników lokalnych/regionalnych około 15 minut dziennie (dane Diagnoza Strategii Rozwoju Kapitału Społecznego/World Press Trends 2008).

Jednak to właśnie media lokalne i regionalne stają się coraz popularniejszym i coraz ważniejszym narzędziem przekazywania informacji. Prawie w każdym większym mieście czy gminie można kupić lokalną prasę, często działają tam też lokalne rozgłośnie radiowe czy telewizje, coraz szybciej rozwijają się media internetowe o zasięgu lokalnym. Badania dotyczące tego sektora (m.in. „Raport z oglądalności telewizji lokalnych”, Pracownia Badań Społecznych, Sopot 2008) odnotowują wzrost zainteresowania tymi mediami i wzrost ich roli w życiu społeczności lokalnych wskazując, iż media regionalne i lokalne wspólnie docierają do o wiele większej liczby odbiorców niż media krajowe. Ewa Jaska w pracy „Rola lokalnych środków masowego przekazu w rozwoju regionów” definiuje szereg niezwykle ważnych funkcji i zadań, które wypełniają lokalne środki masowego przekazu m.in.:

  • funkcję informacyjną – dostarczanie wszechstronnej i bezstronnej informacji lokalnej,
  • funkcję psychospołeczną i integracyjną – wspierającą tworzenie środowiska społecznego, więzi sąsiedzkiej, podtrzymywanie lokalnych tradycji,
  • funkcję kontrolną – wobec władz lokalnych, a jednocześnie kształtującą postawy obywatelskie,
  • funkcję opiniotwórczą – jako płaszczyzna wymiany poglądów i opinii,
  • funkcję kulturalną – przejawiającą się między innymi w kultywowaniu kultury artystycznej, lokalnej czy regionalnej, prezentowaniu twórczości lokalnych artystów,
  • funkcję promującą – przede wszystkim inicjatywy lokalne, także te związane z rozwojem gospodarczym czy pobudzaniem przedsiębiorczości lokalnej,
  • funkcję reklamowo – ogłoszeniową dla lokalnego rynku.

Niestety zgodnie z diagnozą Strategii Rozwoju Kapitału Społecznego komunikowanie masowe w Polsce szczególnie zawodzi właśnie na poziomie lokalnym wciąż w niewystarczający sposób wspierając powstawanie opinii publicznej w skali regionu czy miasta. Praca w mediach wymaga wszechstronnego przygotowania m.in.: znajomości zasad zbierania i redagowania informacji, warsztatu językowego, znajomości aspektów prawnych (m.in. prawo autorskie/prasowe, ustawa o radiofonii i telewizji), umiejętności pracy z mikrofonem, a dla osób związanych z obsługą techniczną m.in. podstaw zasad oświetlenia czy nagłośnienia.

Projekt Fundacji ARTeria dedykowany profesjonalizacji kadr mediów lokalnych poprzez szereg specjalistycznych szkoleń i warsztatów ma zwiększyć dostęp do aktualnej wiedzy i informacji, a także umiejętności i motywacje pracowników mediów lokalnych w woj. śląskim, a przez to wzmocnić ich konkurencyjność i zdolności do zatrudnienia.

Projekt wynika zarówno z diagnozy sytuacji w tym sektorze w województwie śląskim, jak również z doświadczeń osób związanych z fundacją w zakresie pracy w mediach lokalnych, m.in. prezes Fundacji – Anna Ochmann, która była redaktor naczelną samorządowej telewizji oraz dwóch miesięczników, a obecnie pełni tą funkcję – redaktor naczelnej – w nowopowstałym, lajfstajlowym magazynie regionalnym BEDRIFT.

Projekt ten jest jednocześnie – w pewnym stopniu – odpowiedzią na podejmowany wielokrotnie przez Parlament Europejski, Komisję Europejską i Komitet Ministrów Rady Europy temat pluralizmu w mediach. Studium na ten temat, przygotowane na zlecenie Komisji Europejskiej, wskazuje pluralizm mediów jako dążenie do prezentowania szerokiego wachlarza wartości społecznych, politycznych i kulturalnych, a także opinii, informacji i interesów – także tych lokalnych i regionalnych. Projekt „Profesjonalne kadry mediów lokalnych” jest szansą, iż śląskie media w większym niż dotychczas stopniu będą realizowały te cele, wpłynie jednocześnie na podniesienie i dostosowanie kwalifikacji i umiejętności zawodowych osób pracujących w mediach do potrzeb regionalnej gospodarki. Jest to spójne z zapisami eksperckiej diagnozy Narodowy Foresight – Polska 2020. Spojrzenie z przyszłości (pod redakcją E. Bendyka, Warszawa 2009), która wskazuje zasoby fachowej kadry jako jeden z kluczowych elementów kapitału społecznego.

Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego (Program Operacyjny Kapitał Ludzki, poddziałanie 8.1.1 w woj. śląskim Wspieranie rozwoju kwalifikacji zawodowych i doradztwo dla przedsiębiorstw).